Świadczenie alimentacyjne najczęściej kojarzy się z obowiązkiem rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania swoich dzieci. Co prawda nie tylko rodzice są zobowiązani do uiszczania tego świadczenia, konstrukcja tego obowiązku może być różnorodna i zależeć od wielu czynników. Czy jednak świadczenie to ciążyć może na spadkobiercach? Na to pytanie odpowiedzieć należy twierdząco, bowiem przepisy uprawniają do dochodzenia alimentów od spadkobierców. Kiedy i komu osoby otrzymujące spadek mają obowiązek pomagać w utrzymaniu?

Podmiot uprawniony

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego dziadkowie spadkodawcy, jeżeli znajdują się w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych im środków utrzymania od osób, na których ciąży względem nich ustawowy obowiązek alimentacyjny, mogą żądać od spadkobiercy tej osoby nieobciążonego takim obowiązkiem środków utrzymania w stosunku do swoich potrzeb i do wartości jego udziału spadkowego. Wobec powyższego podmiotem uprawnionym do otrzymania świadczenia są dziadkowie spadkodawcy. Mogą oni domagać się pomocy finansowej w postaci świadczenia alimentacyjnego od spadkobierców. Co więcej, w razie gdy dochodzi do spadkobrania testamentowego (nie ustawowego o czym mowa powyżej) a spadek przypadł spadkobiercy nieobciążonemu ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym względem dziadków spadkodawcy, dziadkowie, jeżeli znajdują się w niedostatku i nie mogą otrzymać środków utrzymania od osób, na których ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, mogą żądać od spadkobiercy środków utrzymania w stosunku do swoich potrzeb i do wartości jego udziału spadkowego. Spadkobierca może uczynić zadość temu roszczeniu także w ten sposób, że zapłaci dziadkom spadkodawcy sumę pieniężną odpowiadającą wartości jednej czwartej części swego udziału spadkowego.
Należy przy tym zaznaczyć, że podmiotem uprawnionym do dochodzenia środków utrzymania od spadkobierców spadkodawcy są jego dziadkowe zarówno naturalni jak i ci, których relacja ze spadkodawcą powstała w wyniku przysposobienia. Co warto również zauważyć prawo do alimentów nie przysługuje dziadkom, jeśli dziedziczą oni ustawowo po spadkodawcy.

Podmiot zobowiązany

Zobowiązanym do płatności alimentów będą spadkobiercy ustawowi spadkodawcy. Ich ustawowym zobowiązaniem jest dostarczanie środków utrzymania dziadkom spadkodawcy. Obowiązek ten przestaje obowiązywać, gdy spadkobiercy należą do grona osób obciążonych obowiązkiem alimentacyjnym wobec dziadków spadkodawcy. Prawa i obowiązki alimentacyjne wyprzedzają bowiem prawa i obowiązki wynikające z prawa spadkowego

Przesłanki

Przesłankami do otrzymania świadczenia alimentacyjnego od spadkobierców jest:
1) Niedostatek
2) Niemożność uzyskania alimentów
Niedostatek jest rozumiany jako sytuacja, w której osoba nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb. Trudna sytuacja materialna dziadków może pojawić się później, dając podstawę do dochodzenia świadczenia wynikającego z art. 938 k.c. Prawo wszczęcia postępowania o alimenty nie jest ograniczone w czasie.
Niemożność uzyskania alimentów. Kolejną przesłanką uzasadniającą dochodzenie przez dziadków roszczenia alimentacyjnego od spadkobierców jest niemożność uzyskania środków utrzymania od osób zobowiązanych do alimentacji na podstawie przepisów k.r.o. Sytuacja ta występuje w chwili, gdy nie ma osób, które mogłyby być zobowiązane do zapłaty tego świadczenia (przykładowo z uwagi na ich zgon) bądź jeśli osoby te nie są w stanie tego obowiązku spełniać, albo też spełniają go w zakresie niewystarczającym na pokrycie niezbędnych kosztów utrzymania.

Podsumowanie

Mając powyższe na uwadze dziadkowie mają prawo dochodzić świadczenia alimentacyjnego od spadkobierców w razie zaistnienia przesłanek z art. 938 k.c. Należy przy tym zauważyć, że prawa dziadków nie można wyłączyć w testamencie. Taki punkt widzenia przeważa w literaturze. Dochodzenie tego roszczenia nie ulega również przedawnieniu. Wobec tego dziadkowie nie są ograniczeni terminem, aby wnieść stosowne powództwo do sądu.

Interesuje cię jakiś temat z zakresu prawa spadkowego? Chciałbyś przeczytać o nim artykuł? Zostaw nam komentarz lub napisz o tym w wiadomości prywatnej, a my postaramy się przygotować artykuł, który rozwieje Twoje wątpliwości.

Ilustracja: pixabay.com, by annca