Trwały rozkład pożycia między małżonkami wywiera określone skutki prawne nie tylko  na gruncie prawa rodzinnego, ale także spadkowego. W dzisiejszym wpisie omówimy zatem krótko konsekwencje, jakie niesie za sobą dla dziedziczenia orzeczenie między małżonkami rozwodu oraz separacji.

Rozpocząć należy od tego, że małżonek, względem którego orzeczono rozwód lub separację zostaje wyłączony od dziedziczenia ustawowego po swoim współmałżonku. Wyłączenie to będzie miało zastosowanie, jeżeli zostanie spełniony następujący warunek -> jeżeli wyrok rozwodowy lub wyrok ustalający separację będzie prawomocny w dacie śmierci małżonka. Z datą bowiem uprawomocnienia się wyroku rozwodowego byli małżonkowie traktowani są jak osoby względem siebie obce. Natomiast skutki separacji wynikają wprost z treści art. 935¹ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przepisów o powołaniu do dziedziczenia z ustawy nie stosuje się do małżonka spadkodawcy pozostającego w separacji.

Należy w tym miejscu wyraźnie podkreślić, że powyższe uwagi dotyczą wyłącznie formalnej separacji (tj. separacji usankcjonowanej wyrokiem sądowym); nie dotyczą natomiast jedynie tzw. separacji faktycznej. W praktyce zdarzają się sytuacje, gdy małżonkowie rozstają się i następnie zakładają nowe związki, nie decydując się jednak na uregulowanie spraw małżeńskich i wystąpienie do sądu z pozwem o rozwód czy separację. Osoby te muszą się liczyć z tym, że jeżeli nie sporządzą one testamentu, to w przypadku śmierci majątek przypadnie przede wszystkim małżonkowi, nie zaś faktycznemu partnerowi/partnerce.

Warto także dodać, że rozwód czy formalna separacja nie są jedynymi podstawami wyłączenia małżonka od dziedziczenia ustawowego. Małżonek może nie dziedziczyć z ustawy również w przypadku, gdy:

• został uznany za niegodnego dziedziczenia przez sąd;
• został wyłączony od spadkobrania poprzez sporządzenie przez spadkodawcę testamentu;
• zrzekł się dziedziczenia, zawierając stosowną umowę ze współmałżonkiem.

Powyższe sposoby omówimy jednak szczegółowo w kolejnych artykułach. Zapraszamy do śledzenia nas na bieżąco!