Przepisy prawa umożliwiają każdemu spadkodawcy powołanie wykonawcy testamentu. Kim jest wykonawca testamentu? Kiedy i w jaki sposób można taką osobę ustanowić? W jakim celu powołuje się wykonawcę? Poniżej postaramy się przybliżyć i wyjaśnić na czym polega rola wykonawcy testamentu.

Powołanie wykonawcy testamentu

Wykonawcę testamentu ma prawo powołać spadkodawca w treści testamentu. Nie ma przy tym znaczenia, z jakiej formy testamentu skorzysta spadkodawca. Do wykonania ostatniej woli spadkodawca może powołać jedną osobę, bądź kilka osób. Wykonawcą testamentu może być każdy, czyli osoba bliska, a także niezwiązana więzami rodzinnymi. Nie ma również przeszkód, aby wykonawcą była osoba uposażona w testamencie. Ważne, aby osoba powołana na wykonawcę posiadała pełną zdolność do czynności prawnych.

Wykonawcę testamentu może powołać wyłącznie spadkodawca, nie może on zlecić jego powołania innej osobie. Testator powinien jednoznacznie w testamencie wskazać kto pełnić będzieprzypisaną rolę.Natomiast, jeśli na podstawie testamentu nie da się jednoznacznie ustalić kogo spadkodawca powołał na wykonawcę, to sąd spadku winien dokonać wyboru takiej osoby, mając na uwadze spełnienie woli spadkodawcy. Należy również mieć na uwadze, że wykonawca testamentu zostanie powołany skutecznie, o ile testament będzie ważny.

W jakim celu powołuje się wykonawcę testamentu?

W większości przypadków wykonawca testamentu powoływany jest celem zapewnienia prawidłowego wykonania testamentu, w szczególności jeśli spadkodawca jest przekonany, że spadkobiercy nie są zgodni i mogą się między nimi pojawić spory. Kolejnym powodem powołania wykonawcy jest zróżnicowanie majątku spadkowego, którego podział może prowadzić do pewnych trudności. Testator powołuje zatem wykonawcę testamentu, aby jako zaufana osoba czuwała nad należytym i starannym wykonaniem jego ostatniej woli.

Czy wykonawca testamentu może przenieść swoją funkcje na inną osobę?

Ustawodawca wyklucza możliwość przeniesienia funkcji wykonawcy na inną osobę, w chwili gdy osoba powołana na wykonawcę nie będzie chciała pełnić przypisanej jej roli. Wykonawca testamentu może jednak w celu wykonania ostatniej woli spadkodawcy korzystać z pomocy osób trzecich, jak i nawet powołać pełnomocnika, o ile takiej możliwości testator nie wyłączył. Należy mieć również na uwadze, że w razie śmierci osoby powołanej na wykonawcę, funkcja ta nie przechodzi na jego spadkobierców.

Obowiązki i kompetencje

Jeżeli spadkodawca w testamencie nie postanowił inaczej, wykonawca testamentu powinien zarządzać majątkiem spadkowym, spłacić długi spadkowe, w szczególności wykonać zapisy zwykłe i polecenia, a następnie wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy niezwłocznie po dokonaniu działu spadku.Spadkodawca może obowiązki wykonawcy modyfikować i powołać wykonawcę testamentu do zarządu częścią spadku, jego całością, albo jego określonym składnikiem.

Wykonawca testamentu może również w celu wykonania ostatniej woli pozywać, jak i być pozywanym w sprawach wynikających z zarządu spadkiem, jego zorganizowaną częścią lub oznaczonym składnikiem. Może również pozywać w sprawach o prawa należące do spadku i być pozwany w sprawach o długi spadkowe.

Koszty związane z powołaniem wykonawcy testamentu

Koszty ustanowienia wykonawcy testamentu są dwojakie. Po pierwsze powołanie osoby na wskazaną funkcję może generować pewne opłaty jak podatki, koszty czynności prawnych dotyczących składników spadku itp. Drugi rodzaj kosztów to wynagrodzenie wykonawcy testamentu, gdyż jego praca jest odpłatna. Oba koszty stanowią długi spadkowe i są pokrywane z majątku spadkowego. Spadkobiercy otrzymują zatem spadek pomniejszony o wskazane powyżej koszty.

Zaświadczenie

Celem wykazania pełnienia funkcji przez wykonawcę testamentu osoba powołana powinna uzyskać stosowne zaświadczenie, którym będzie mogła legitymować się przed spadkobiercami i innymi osobami trzecimi. Takie zaświadczenie na wniosek wykonawcy testamentu może wystawić sąd spadku bądź notariusz. W zaświadczeniu wskazane zostaje: imię i nazwisko, miejsce ostatniego zamieszkania, data i miejsce śmierci spadkodawcy, a także imię, nazwisko i miejsce zamieszkania wykonawcy testamentu, jak również stwierdzenie, że dana osoba została powołana na wykonawcę testamentu. W zaświadczeniu wskazuje się również prawa i obowiązki wykonawcy testamentu, jeżeli zostały one określone przez spadkodawcę. Jeśli wystawcą zaświadczenia jest notariusz przesyła on jego odpis do sądu spadku.

Odmowa pełnienia funkcji wykonawcy

Samo powołanie danej osoby na wykonawcę testamentu nie oznacza, że osoba ta musi przyjąć przypisaną funkcję. Ustawodawca przewidział możliwość rezygnacji z powołania na wykonawcę. Celem zwolnienia się z funkcji należy złożyć oświadczenie o rezygnacji przed sądem spadku, bądź notariuszem. Jest to prawo osoby powołanej na wykonawcę, wobec tego nie musi ona podawać przyczyny swojej decyzji. Prawa tego nie można również wyłączyć w testamencie. Ustawodawca nie przewidział terminu, w jakim osoba powołana na wykonawcę testamentu może złożyć stosowne oświadczenie o rezygnacji. Jednak warto wskazać, że spadkodawca może w testamencie taki termin wyznaczyć. Wtedy też osoba powołana na przedmiotową funkcję ewentualne oświadczenie musi złożyć we wskazanym terminie.

Interesuje cię jakiś temat z zakresu prawa spadkowego? Chciałbyś przeczytać o nim artykuł? Zostaw nam komentarz lub napisz o tym w wiadomości prywatnej, a my postaramy się przygotować artykuł, który rozwieje Twoje wątpliwości.

Ilustracja: pixabay.com, by leokiru