Z poprzednich wpisów dotyczących zachowku wiesz już, że przy ustalaniu jego wysokości bierze się pod uwagę nie tylko majątek spadkowy (czyli to, co w chwili śmierci stanowi własność spadkodawcy), ale także niektóre darowizny dokonane przez spadkodawcę za jego życia. Wiesz też, że w przypadku dokonania darowizn, osoba uprawniona do zachowku może ubiegać się od obdarowanego o tzw. zachowek uzupełniający.

Z dzisiejszego wpisu dowiesz się natomiast o wpływie UMOWY DOŻYWOCIA na zachowek.

CZYM JEST UMOWA DOŻYWOCIA?

Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego, jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Z powyższego przepisu wynika, że przez umowę dożywocia należy rozumieć taką umowę, na podstawie której osoba A przenosi własność nieruchomości na osobę B w zamian za zapewnienie jej przez osobę B dożywotniej opieki (w tym m.in. poprzez zapewnienie mieszkania, wyżywienia, odzieży, dostępu do mediów, pomoc w chorobie itp.).

Umowa dożywocia ma zatem, w przeciwieństwie do umowy darowizny, charakter odpłatny. Po obu stronach kształtuje się bowiem obowiązek określonego świadczenia.

UMOWA DOŻYWOCIA ZWALNIA OD OBOWIĄZKU ZAPŁATY ZACHOWKU

W związku z wyżej wskazanymi cechami umowy dożywocia (przede wszystkim zaś w związku z tym, że nie jest to umowa pod tytułem darmym), nie wlicza się jej do tzw. substratu zachowku. Innymi słowy, zawarcie ze spadkodawcą umowy dożywocia zamiast darowizny, stanowi skuteczny sposób na uniknięcie w przyszłości zapłaty zachowku na rzecz spadkobierców osoby, od której otrzymaliśmy nieruchomość. Potwierdza to orzecznictwo sądów, jak i poglądy doktryny. Warto o tym pamiętać!

Końcowo wskazujemy, że jeżeli masz jakieś pytania związane z zachowkiem czy z umową o dożywocie, lub też potrzebujesz profesjonalnej reprezentacji w postępowaniu o zachowek – zapraszamy do Kontaktu z nami!